Son zamanlarda led aydınlatmaların çoğalması dolayısıyla bu konumda çokca soru geldiğinden bu konuyla alakalı bir düzenleme oluşturmanın fayda sağlayacağını düşündüm...

Kurmayı düşündüğünüz led sistemle aydınlatma size sadece elektrik tasarrufu ve haliyle asıl görevi olan aydınlatma görevini yerine getirecektir.

Akvaryumlarda kullandığımız aydınlatmalar güneşi ortamda yaşatmak mahiyetindedir.Led sistemlerde sıcak beyaz, soğuk beyaz ve parlak beyaz şeklinde ışık renkleri olduğundan dolayı balıkların alması gereken ışıksal renkleriki bunu gözle ayırmak zor olduğundan kırmızı yeşil sarı mavi renk boylarında üretilen aydınlatma sistemlerinin kullanılması ile ilgili Ledtronics firmasından bir yetkilinin simplydiscus forumunda yazısını hatta makale demeli okumuştum.Aldığım mühendislik eğitimindeki bilgilerlede örtüşünce aklımda bunlar oturmuştu desem yeri var...

Bu arada ışıklandırmada en önemli kısım discleri şoke etmeyecek noktada bir aydınlatma sistemi kurmak lazım.Direk açtığınızda stres yaşanarak yaşanabilecek huzursuzluklara mahal vermemek adına bulunduğu ortamda ayışığı misali tatlı bir aydınlatmanın gece bulunması ardından seçeceğiniz sisteme uygun ışıklandırılma yapılması uygun olacaktır.

Birçok discsever akvarist akvaryum aydınlatmasında güçlü bir ışıklandırma ile aydınlatmayı sağlamaktalar. Tabiki herkesin kendi dünyası ve saygımız var. Şahsen ben evimde holde olan akvaryumlarda yüksek ışık kullandığımdan yanlarından geçerken asla tedirgin olmuyorlar.Akvaryumunuzun yüksekliğini gözönünde bulundurarak yapacağınız kuvvetli aydınlatma disclerde oluşacak korkuyu azaltacak düşüncesiyle değerlendirirseniz bu noktada mantıklı gelebilir.Akvaryumdaki ışık mantık dahilinde ne kadar yoğun olursa o kadar az gölge görürler.Buda aradığımız huzurlu tanka yakınlık demek oluyor.Kendilerini sağa sola vurup strese girme ve yaralanma riskini azaltmış olacaksınız diye düşünüyorum.Amazondaki ışık suyun renginden dolayı filtrelenmiş bir şekilde olduğu gerçeği var ama lüx gücü açısından ekvatora yakın olması nedeni ile güneş ışınları epeyce kuvvetli bir aydınlatma sağlamakta...

Umarım birgün Allah nasip ederde suya ışığın yansımasını direk yerinde sağlıkla huzurla görürüz :-) Araya duamızı gönlümüzüde sıkıştıralımki hani derler ya 40 kere söyleyince oluyor diye 40000 oldu herhalde benim söylediğim.Gönül istesede, imkanlar elversede ,toplu yaşamın gerekliliği sorumluluklar dahilinde zamansal müsaitsizlikler dolayısıyla şu anda görsel medya araçlarından gördüğümüz ve oralarda bulunan kişilerin ulaştırdıklarıyla sınırlı kalmakta bildiklerimiz ve paylaştıklarımız...

Tübitak sitesinde yapılan bir paylaşımıda ekliyorum bilgi paylaşınca en güzel şey nacizane ;

Floresan lambaların içindeki gaz sayesinde İçinde bulunan civa gazının flamanlarca ısıtılarak buharlaştırılması sonucu oluşan gözle görülmez ışımanın camın iç yüzeyine kaplanmış olan floresan adı verilen madde sayesinde parlak, gözle görülebilir bir ışık üretiyor.

Floresan lambalar 1939 yılında “New York Dünya Fuarı”nda General Electric tarafından sergilendi. Ampüle rakip olarak çıkan floresan lambalar avantajlarıyla dikkat çekiyordu. Aynı evin içinde banyoda, tuvalette, salonda floresan ışık kullanılırken, yatak odasında ampül kullanılıyordu.

Floresanın en büyük avantajı daha az enerji harcayıp, daha çok enerji vermesiydi. Yani 18 Watt’lık bir floresan lamba, 75 Watt’lık bir ampul kadar ışık verebilir. Böylece %75 oranında tasarruf sağlayan floresanlar, okullarda, işyerlerinde kullanılmaya başlandı. Floresanların bir diğer önemli özelliği ise sık sık açma-kapama düğmesine bastığınızda çok elektrik harcarlar.

Örneğin tipik bir floresan lamba devamlı açık bırakıldığında 50.000 saat çalışabilir. Üç saatlik aralarla kapanıp açıldığında ömrü 20.000 saate düşer. Sonuç olarak floresan lambaları bir saat sonra açacaksanız hiç kapatmamanız daha ekonomik olabilir. Ampüller için ise böyle bir şey söz konusu değildi.

Lamba Tipleri

1) INCANDESCENT LAMP (Bildiğimiz Ampul): Evlerde kullandığımız ampuller ilk yatırım maliyeti düşük fakat genel olarak verimsiz lambalardır. Bu tip lambalardan çıkan ışığın rengi 2800 K (Kelvin) den aşağıda ve kırmızı dalga boyuna yakındır(yani bol ısı üretir). Genellikle düşük verimli olmaları ve yaydıkları ışık renkleri (spektrum) açısından çok fazla tavsiye edilmez. Sadece eğer akvaryumu aydınlatan diğer lambaların ışık spektrumunda kırmızı ve kırmızı ötesi renkler bulunmuyorsa ek lamba olarak kullanılabilir.(Mesela cool white florasan ile birlikte). Halojen ile birlikte renk renderleme faktörü yüksek olduğundan dolayı estetik aydınlatmada kullanılabilir. Çıkardıkları sıcaklığa dikkat edilmelidir. Halojen lamba ile birlikte ömürleri diğer lambalara göre kısadır. (Ortalama 1000-2000 saaat)

2) HALOJEN Lambalar: Halojen lambalar ışık özellikleri ve tipi açısından Ampullere benzer. Biraz daha verimlidirler. Yaydığı ışığın rengi 3000 Kelvin civarında olup daha beyazdır. İlk kurulum maliyetleri daha yüksektir. Bütün diğer özellileri ampul ile aynıdır.

3) FLORASAN Lambalar: Değişik ışık renklerinde , güç ve tipte bulunabilirler. Verimleri yüksektir. Çok az sıcaklık yaydıkları için akvaryumun sıcaklığını yükseltmezler. Ömürleri yüksektir. (Ortalama 10000-20000 saat arası) İlk kurulum maliyetleri fazla olsa da işletme maliyetleri daha düşüktür. Florasan seçimi yapılırken daylight veya sıcaklık derecesi 5000K veya daha yüksek sıcaklık seçimi yapılması tavsiye edilir.

Bitkiler açısından kullanılması tavsiye edilebilecek lambalar şunlardır:

OSRAM Lumilux Plus: Kar beyazından sarımsı kreme kadar değişik renk seçeneği mevcut. Avrupalı akvaristlerce çok tavsiye edilen bir ampul. Kaliteli bir üretime sahip.

OSRAM Fluora: Geliştirilmiş gro-lux tarzı ampul diyebiliriz. Ev içi bitkileri için kullanılır. Akvaryumda diğer ampullerle beraber iyi sonuç verir.

Philips Aquarelle: Philipsin ürettiği bu floarasan özellikle akvaryumlar için tasarlanmış olup akvaryumda fotosentez için idealdir.Işığın sıcaklığı: 10000 Kelvin.

Philips Agro-Lite: Philipsin ürettiğ bu floarasan bitkilerde fotosentezi arttıracak şekilde tasarlanmıştır.

Philips Daylight F40D: Daylight tipindeki bu florasan 6500 Kelvin derecesinde ışık üretmektedir. Işık Spektrumu bitkiler için uygundur.

Sylvania Gro-Lux: Sylvania tarafından üretilen bu lamba bitkiler için üretilmiştir. Ürettiği ışık pembe olup Işık Renderleme faktörü çok düşüktür.

Sylvania DaylightStar: 5000K sıcaklıkta güneş ışığı. Yalnız tek başına yetersiz olabilir. Özellikle 10000K’lik tropik ışık gerektiren bitkilerde.

Sylvania AquaStar: tam 10000K’lik olup, tropik dik açılı gün ışığını taklit eder. Deniz akvaryumlarında da kullanılır. Kırmızı ve Mavi renkler daha fazla.

Philips ColorTone 50 veya 75: Bütün renklerin dengeli bir şekilde üretildiği bu lamba 5000 Kelvin sıcaklığında ışık üretir.

General Elektrik ‘te daylight tipinde florasan lambalar üretmektedir. Bu tip lambaları Türkiye’de bulunabileceğini düşünüyorum. Bunun yanında GE sadece bitki ve akvaryum için Plant Light ve Plant & Aquarium tipinde floarasanlar üretmektedir.

Dünyada sadece akvaryum için üretilmiş başka florasan lambalar bulunmaktadır. Fakat bunlar maalesef ülkemizde bazen zor bulunmaktadır. Florasan lambalar belli bir kullanımdan sonra yaydıkları ışık miktarı azalır ve spektrumları değişir. Bu sebepten dolayı belli sürelerde (mesela 6 ayda-1 yılda bir) bu lambalar bozulmasa da değiştirilmelidir. Florasan lambalar genellikle akvaryumla gelen lamba apareyi ile birlikte kullanılmaktadır. Bu aparey bir reflektör (ışığı yansıtıcı) içermez. Bu sebepten dolayı lambanın yaydığı ışık azalmakta ve lambadan elde edilebilecek fayda azalmaktadır. Bu apareylerde her zaman yetersiz ampul yeri vardır. Eninde sonunda en uygun aydınlatma için yeni bir kapak ve reflektör temin edilmeli veya yapılmalıdır.

4) CIVA VE SODYUM BUHARLI LAMBALAR: Yüksek yoğunluklu deşarj tipi (HID) lambalardandır. Bu tür lambalar özellikle yüksek verimlerinden ve yüksek ışık şiddeti verebildiklerinden dolayı sokak lambalarında kullanılır. Yüksek sıcaklık yaymaları akvaryum suyunun sıcaklığının artmasına ve uygulama zorluğuna sebep olur. Su soğutucusu veya fan gerektirirler.

a) Cıva Buharlı Lambalar: Bu tür lambaların yaydığı ışık Maviye yakın daylight tipi florasanın yaydıığ ışığa benzer. Işık sprektrumu da çok az kırmızı ışık içerir. Ömürleri uzundur. İlk kurulum maliyetleri yüksektir. Lambaları pahalıdır. Cıva buharlı lamba yerine daylight tipi floarasan kullanılması daha mantıklıdır.

b) Sodyum Buharlı Lambalar: Bu tip lambalar sarı ışık üretirler. Işık spektrumları photsentezi desteleyecek yapıda değildir. Akvaryumda kullanılması tavsiye edilmez.

5) METAL HALIDE: Metal Halide cıva ve sodyum buharlı lambalar gibi yüksek yoğunluklu deşarj tipi (HID) lambalardandır. Metal Halide yüksek verimli ve uzun ömürlüdür. Yüksek sıcaklık yaydıkları için uygulamada dikkat edilmelidir. Fan veya su soğutucusu gerektirebilirler. Değişik güçlerde bulunabilirler. En az 5000 Kelvin sıcaklıkta ışık üreten metal halid lambalar kullanılması tavsiye edilir. (Mesela Philipsin 5K High Output Metal Halide) Işık renderleme faktörleri çok kötüdür. Akvaryumlarda 250 Wattın altında metal halide kullanılması tavsiye edilmez.(Işık sıcaklığı ve verimleri düşmektedir)

——————————————————————————–

Uygulama Örnekleri ve Dikkat Edilecek Hususlar

Tekrar etmek gerekir ise akvaryum aydınlatmasında seçim yapılırken akvaryum boyutları özellikle derinliği, bitki ve balık türleri göz önünde tutulması gerekmektedir. Bunun yanında maddi olanaklar ve aylık ödenecek elektrik faturası da önemli bir husustur. Elektriğin Kilowatt Saati 1TL dersek. Günde 12 saatten 500 wattlık bir Metal Halid Lamba ayda 12×0,5x30x1=18,00 .- TL (Onsekiz TL) elektrik faturası ile karşılaşmanızı ve limiti aştığınız için daha fazlası ile karşılaşmanıza sebep olur.

Kullanılabilecek kombinasyonlar: Grolux veya Aquaristic ile birlikte Daylight ve bir kaç adet spot tip halojen kullanılarak bitki için yeterli aydınlatma yapılabilir. Kullanılacak adet ve güçler akvaryum boyutlarına göre deneysel olarak kolaylıkla bulunabilir. (Birer adet daylight ve Grolux veya Aquaristic için 2 adet haloje spot. ve katları) Daha az enerji tüketimi için Daylight tipi florasanların yerine daylight tipi 6000-6500 Kelvin eco light (energy saving) kompakt lambalar da kullanılabilir. Bu lambalar pahalı oldukları halde verimleri yüksek ve ballast ,starter vb. gerektrirmekileri için uygulamaları kolaydır. Bir adet 250 watt Metal Halide ve Grolux ve Aquaristic tipi akvaryum floarasanların kombinasyonları kullanılabilir. Akvaryumun genişliği ve derinliğine göre Metal Halidin gücü ve florasanların adetleri arttırılabilir.

LED, adından da anlaşılacağı gibi bir diyot türüdür. Tüm yarı iletken diyotlar elektrik devresine doğru bağlandıklarında ışık yayarlar, ancak normal diyotlar görünür spektrumun dışında ışıma yaptıkları için bizim tarafımızdan fark edilmezler. Görünür frekanslarda ışıma yapan bir diyot elde etmek için üretimde farklı yarı iletken maddeler kullanılır.

Diyotlar akım iletirken gerçekleşen ışıma yarı iletken maddedeki uyarılmış elektronların normal yörüngelerine dönerken kaybettikleri enerjiyi foton olarak yaymaları sonucu oluşur. Farklı materyallerde elektronların yörüngelerinin enerji seviyeleri farklıdır, bu yüzden farklı materyallerde elektronlar yörüngelerine dönerken farklı frekanslarda foton yayarlar (bir fotonun enerjisi frekansıyla doğru orantılıdır).

Sonuç olarak, bir LED’in çalışması sırasında ortaya çıkan ışık aslında yarı iletken maddelerin doğasından ve diyotların yapısından kaynaklanan bir özelliktir. Herhangi bir elektrik arkı, ya da açık elektrik akımı söz konusu değildir.

Herkese aydınlık bir tank ,mutlu discler ,huzurlu anlar diliyorum ...